Alterbrew
Eenkoorn
Triticum monococcum ssp. monococcum
Eenkoorn is de oudste bekende tarwesoort en is hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit het vruchtbare gebied tussen Tigris en Eufraat, waar het ongeveer 10.000 jaar geleden gedomesticeerd werd. De soort wordt gezien als de voorloper van emmertarwe, spelt en gewone tarwe. Eenkoorn behoort toe aan de 'bedekte tarwesoorten', aangezien het graan vergroeid is met het kaf.
​
Eenkoorn heeft een lage opbrengst (gem. 2,5 ton/ha), maar kan groeien op arme en schrale bodems waar andere tarwesoorten niet kunnen gedijen.
Emmertarwe
Triticum turgidum ssp. Dicoccum
Emmertarwe, emmer of tweekoorn is een oude tarwesoort, oorspronkelijk afkomstig uit het huidige Turkije/Noord-Syrië, waar het zo'n 10.000 jaar geleden gedomesticeerd werd uit de wilde variant. Tot 3000 jaar geleden was dit het belangrijkste graan in Europa. Emmer is net zoals eenkoorn en spelt een omhulde graansoort.
​
Emmer brengt gemiddeld 3 ton per hectare op, maar groeit vrij goed op arme bodems en kent een hogere ziekteresistentie (bv. zwarte roest). Vandaag de dag wordt het op kleine schaal geteeld in enkele bergachtige gebieden in Europa.
Spelt
Triticum spelta
Spelt werd oorspronkelijk geteeld in wat nu Iran en Zuidoost-Europa is. Het was een belangrijke voedselbron tijdens de middeleeuwen, maar werd in de twintigste eeuw grotendeels verdrongen door het moderne tarwe. De korrel is omhuld door een stevig kaf, maar is hier niet mee vergroeid.
​
De opbrengst bedraagt 4 tot 7 ton ongepelde spelt per hectare. Hoewel spelt op goede grond verdrongen raakte door tarwe, gedijt het beter in slechtere bodems dan tarwe. Daarnaast vergt het weinig tot geen bemesting, en heeft geen nood aan het gebruik van insecticiden, herbiciden en pesticiden. Dit voornamelijk wegens een hoge bestandheid tegen insectenvraat en hoge ziekteresistentie.
​
​
khorasan
Triticum turgidum ssp. turanicum
Kamut®
Khorasan is hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit Mesopotamië. Het graan is naakt en ongeveer drie keer groter dan modern tarwe. Het is langwerpig met een uitgesproken "bult" en is glasachtig met een gouden kleur. KAMUT® is een geregistreerd handelsmerk van Kamut International, Ltd. en Kamut Enterprises of Europe bvba.
Het wordt verbouwd op gecertificeerde boerderijen, voornamelijk in Noord-Amerika en Canada, en heeft een opbrengst van 1.2 ton/ha. Het handelsmerk garandeert dat de kwaliteiten van het oude graan in tact gehouden worden door het niet genetisch te modificeren. Daarnaast garandeert het biologisch geteeld te zijn en aan strenge normen te voldoen.
Quinoa
chenopodium quinoa
Quinoa is afkomstig uit de Andes, meer specifiek voornamelijk uit Bolivië en Peru waar het al 6000 jaar als belangrijkste voedselgewas verbouwd wordt. Dit komt voornamelijk door het feit dat quinoa op grote hoogte kan groeien, in tegenstelling tot bijvoorbeeld maïs. Daarnaast is het kouderesistent en vraagt het weinig tot geen bemesting. De opbrengst per hectare is ongeveer 2 tot 3 ton.
De ongeveer 2 mm grote vrucht heeft een vliezige vruchtwand en is een eenzadig nootje, dat afhankelijk van het ras een witte, rode of zwarte kleur kan hebben. De vruchtwand bevat bittere saponines, dewelke verwijderd dienen te worden voor gebruik.
Boekweit
fagopyrum esculentum
Boekweit is oorspronkelijk afkomstig uit het Himalayagebergte en wordt momenteel voornamelijk geteeld in China, Rusland, Oekraïne en Polen. Boekweit groeit op allerlei bodemtypes en is hoogte- en koudetolerant. De opbrengst bedraagt tussen 1 en 3 ton per hectare.
​
De vorm van boekweitzaad komt overeen met die van beukennootjes, al zijn ze beduidend kleiner (ongeveer 6 mm). De zaden worden omgeven door een dopje.
Amarant
Amaranthus sp.
Amarant is afkomstig uit Mexico en Centraal-Amerika, waar het de voornaamste voedingsbron vormde voor onder meer de Azteken. Daarnaast werd het ook gebruikt tijdens het uitvoeren van rituelen. Momenteel wordt het voornamelijk geteeld in Mexico, Guatemala, Ecuador en India.
De opbrengst per hectare varieert meestal tussen 1,5 en 3 ton. Al kan men in Mexico tot wel 7 ton/ha telen. Daarnaast is amarant droogtetolerant, vrij ziekteresistent en kan het groeien in verschillende klimaatomstandigheden.
​
Het zaad is niet omhuld en erg klein (0,8 - 1 mm²). De kleur kan variëren van wit, tot geel, rood, roze, paars en zelfs zwart.
De soorten amarant die vandaag geteeld worden voor voedingstoepassingen zijn A. caudatus, A. cruentus en A. hypochondriacus.
Sorghum
sorghum bicolor
Sorghum kent zijn afkomst van het Afrikaanse continent, maar wordt tegenwoordig wereldwijd geteeld. De grootste producenten zijn Nigeria, India, Mexico en de VS. Het is de vijfde belangrijkste graansoort na rijst, tarwe, mais en gerst.
Sorghum is droogte- en hitte-, en hoogtetolerant, en heeft een gemiddelde opbrengst van 1,5 ton/ha. In de USA bedraagt dit gemiddeld 4,5 ton/ha.
​
Sorghum is een naakt graan met een grootte van ongeveer 2 à 3 mm diameter. Op basis van de oplopende tannineconcentratie worden sorghumsoorten ingedeeld als type I, II en III sorghum.
​
​
Teff
ErAGrostis tef
Teff is een tropisch graan, dat kan groeien binnen een brede range aan ecologische omstandigheden, waaronder ook in omstandigheden waar andere granen falen. Daarbij is het zeer resistent tegen insectenplagen. Het is een belangrijke voedingsbron in onder meer Ethiopië en Eritrea.
​
Teff heeft een naakt graan, en varieert qua kleur tussen wit tot donker bruin. Het graan is ovaal van vorm met een lengte van 0,9 - 1,7 mm en een diameter van 0,7 - 1 mm. Hiermee is teff de kleinste gekende soort graan.
​
​
Tritordeum
x Tritordeum
Tritordeum is ontstaan uit een combinatie van durumtarwe en wilde gerst en werd eind vorige eeuw ontwikkeld door middel van traditionele teelttechnieken (non-GMO). De naam is afgeleid van Triticum durum en Hordeum chilense. Op dit moment wordt tritordeum rond de Middellandse Zee geteeld. Dit komt mede doordat het graan bestand is tegen droogte en hoge temperaturen. Er is ook al teelt in Nederland.
​
Het is een robuust gewas met een rijke opbrengst, gelijk aan die van tarwe. Het is goed bestand tegen ziekteverwekkers, waardoor minder bestrijdingsmiddelen zijn. Samen met het feit dat er weinig water nodig is om het graan te laten groeien, maakt dit het een duurzame graansoort.